Activiteitsgebonden werken in het onderwijs

 

Naast change consultant ben ik ook mama en soms kruisen deze rollen elkaar. In februari ging ik naar een infoavond op de school van mijn oudste dochter. Daar kwam ik te weten dat de nieuwe schoolgebouwen volledig ingericht worden volgens de principes van activiteitsgebonden werken. Mijn nieuwsgierigheid is geprikkeld!

Picture3

De tendens naar activiteitsgebonden werken is een feit. Meer en meer organisaties stemmen hun werkplek hier op af. Denk maar aan de mooie kantoorgebouwen die je ziet verschijnen waar een verdieping bestaat uit verschillende concentratieruimtes (zogenaamde cockpits), enkele hippe vergaderruimtes, “eilandjes” waar bijvoorbeeld collega’s samenzitten die allemaal telefonie doen en een mooie plek waar je gezellig kan pauzeren en een ontspannende babbel met je collega’s kan hebben. Het gaat trouwens niet altijd om nieuwe gebouwen als we het hebben over activiteitsgebonden werken. Je laat als organisatie toe dat de medewerker gebruik maakt van de plek waar hij/zij de taak het beste kan uitvoeren – soms dient die opdracht in volle concentratie te gebeuren én op andere momenten heb je nood aan samenwerking en uitwisseling van ideeën om tot een optimaal resultaat te komen.

 

Ik ben zelf een sterke voorstander van deze manier van werken. Ik haal enorm veel uit een dag op kantoor wanneer ik kan samenwerken met collega’s. De ideeën die dan bovenkomen en de kennisdeling die op zo’n momenten plaatsvindt, geven me meestal enorm veel energie om er terug tegenaan te gaan. Evengoed ben ik de volgende dag heel blij als ik me thuis of in een apart bureau even kan terugtrekken en alles verwerkt krijg dat op de agenda staat.

Ik besef uiteraard dat iedere job anders is en dat een variëteit aan werkplekken niet altijd een optie is. Voor mij in mijn functie werkt het wel én geeft het me de nodige afwisseling waardoor ik mijn concentratie op de juiste momenten kan behouden.

Ik was aangenaam verrast toen ik vernam dat de school van onze dochter in hun nieuwe gebouwen deze principes ook zal toepassen.

De school heeft er in hun nieuwbouwproject heel bewust voor gekozen om de inrichting van de nieuwe ruimtes te laten aansluiten bij de principes van activiteitsgebonden werken én dit begint al bij de peutertjes! Samen met het schoolteam is de directie onder begeleiding van een projectteam van het specifieke onderwijsnet gaan nadenken over de inrichting. Wat mij betreft een goede aanpak vanuit change management standpunt ;). “Betrek je medewerkers voldoende bij de verandering zodat deze van in het begin mee uitgedragen wordt” – is toch één van onze belangrijke principes. In de nieuwe ruimtes zullen verschillende leerjaren samen zitten. Iedere klas krijgt een veilige thuishaven. Voor de peuters en kleuters biedt dit nog de nodige rust én voor de lagere school is dit onder andere de ruimte waar de leerkracht de instructie zal geven. Voor de kleuterschool worden de principes van activiteitsgebonden werken vooral omgezet naar gemeenschappelijke speelhoeken waar een aantal leeftijden samenkomen.

Ik probeer me dit dan even voor mijn dochter voor te stellen. Uiteraard zal dit op bepaalde momenten wat te druk zijn, bedenk ik me, maar dan is er die veilige plek waar ze altijd terug naar toe kan of de rustige leeshoek waar ze zich even kan afschermen. Maar ik zie vooral al voor mij hoe mijn dochter het gedrag van andere (oudere) kindjes zal observeren en hier eventueel ideeën uit zal kunnen halen. Ik stel me ook een dochter voor die dat jongere kindje toont hoe je dat deurtje van het speelkeukentje open krijgt. Ik beeld me dus een “kinderwerkplek” in waar gespeeld en gedeeld zal worden op alle vlakken.

En wat met de lagere school…

Ik herinner me nog een klein beetje van mijn eigen tijd in de lagere school: het bovenhalen van de kaften om even in volle concentratie te kunnen werken of het verschuiven van de banken om een groepswerk te kunnen opstarten. De klassen waren er niet altijd op ingericht, maar de leerkrachten zochten al naar creatieve oplossingen om de principes te bereiken die nu vervat zitten in het activiteitsgebonden werken. Het is niet echt nieuw, maar toch ervaren we het als een verandering, want onze ruimtes worden er nu in onze school op aangepast. De leerling uit de lagere school kiest binnenkort waar hij de instructie van de leerkracht zal uitoefenen. Hij of zij zal voor zichzelf kunnen beslissen of er meer concentratie vereist is of dat het samenzitten met andere klasgenoten een voordeel kan zijn bij de verwerking van de taak. Er worden zelfs plekken buiten voorzien. Een leuke extra aangezien we allemaal wel beseffen wat een goed effect het buiten zijn kan hebben.

Ook tijdens de pauzemomenten hebben de kinderen meer keuzes. Is die drukke speelplaats wel iets voor mijn dochter? Wil ze niet liever iets gaan lezen zodat ze zich even kan terugtrekken? Of haalt ze net energie uit het spel in de zandbak? De leerlingen krijgen de mogelijkheid om de speeltijd meer in te vullen volgens hun eigen behoeften… Zalig toch.

Ik denk dat mijn enthousiasme duidelijk is…

Maar uiteraard zit ik als ouder met vragen en bedenkingen. Dat lijkt me logisch, want ook voor mij is dit een nieuwe manier van onderwijs. Er verandert misschien niets aan de visie van de school, maar het blijft best wel een grote stap. Zal mijn kindje zich niet verloren voelen op de momenten dat verschillende leerjaren samen in één ruimte zitten? Is er nog genoeg mogelijkheid op een degelijk contact met de eigen klasjuf of meester? Kan mijn dochter wel om met de keuze van een werkplek? Hoe organiseren ze het middagtoezicht met die verschillende speelplekken Allemaal logische vragen, lijken me, en samen met de school en het team zullen wij als ouders ook meegroeien. De schoolomgeving verandert dan wel, maar de basis – het warme hart dat onze school uitdraagt, de openheid voor feedback én de enorme betrokkenheid naar onze kinderen toe – verandert gelukkig niet. En laat dat nu net de voedingsbodem zijn waardoor iedere verandering gedragen kan worden én zo komen we terug bij het belang van een goede visie, leiderschap en cultuur. Weten waar je naartoe wilt als organisatie, het leiderschap hebben om iedereen daar te krijgen en de cultuur van vertrouwen waarin verandering mogelijk is, zijn de bouwstenen van elke verandering, maar die onderwerpen behandelen we in een andere blog 🙂